Pojęcie depresji jest znane niemal nam wszystkim, jest często używane w mediach i publicystyce, ale czy kojarzy nam się prawidłowo?

W przypadku choroby, nieszczęśliwego wypadku czy splotu nieprzychylnych dla nas okoliczności odczuwanie smutku i apatii stanowi naturalną reakcję organizmu. Niepokój nasz powinien wzbudzić fakt długotrwałego utrzymywania się tego stanu i jego nasilenie. Wtedy powinniśmy udać się do psychologa.

Depresja to choroba charakteryzująca się występowaniem niskiej samooceny i małej wiary w siebie, osłabieniem koncentracji i uwagi, zmniejszonym apetytem, zaburzeniami snu, myślami i czynami samobójczymi, pesymizmem, poczuciem winy i małej wartości¹. Nie wszystkie objawy muszą występować jednocześnie, a w przypadku dzieci i młodzieży depresja może przyjmować zupełnie inna postać i być rzadko dostrzegalną przez najbliższych.

U małych dzieci (3-4 lata) do niepokojących objawów zaliczyć należy hiperaktywność oraz agresję fizyczną. Dziecko jest wycofane z relacji społecznych, reaguje negatywnie na rozłąkę z rodzicem. Występuje moczenie nocne, problemy ze snem i jedzeniem.

U starszych dzieci, do 8 lat główne miejsce zajmują dolegliwości somatyczne. Mogą to być różnego rodzaju bóle bez przyczyny medycznej. Ponadto do objawów depresji w tym okresie rozwojowym należą: kradzieże, kłamanie, agresja, niepowodzenia w nauce.

Dzieci i młodzież w wieku 9-12 lat cierpiące na depresję charakteryzuje niska samoocena, niezadowolenie z siebie, problemy w relacjach z rówieśnikami przybierające nawet skrajną postać izolacji. Odczuwanie smutku, apatii i bóli psychogennych może być połączone z przejawianiem zachowań ryzykownych, zagrażających własnemu lub cudzemu zdrowiu bądź życiu.

Objawy depresji u nastolatków zbliżone są do objawów depresji u dorosłych.

Kryteria depresji młodzieńczej na podstawie Marino:

1. Dolegliwości fizyczne:

• nieustające zmęczenie

• zmiany apetytu

• problemy ze snem

• częste bóle

• niestrawność

2. Zaburzenia myślenia:

• kłopoty z koncentracją uwagi

• kłopoty z pamięcią

• trudności decyzyjne

• nadmierne skupienie na przeszłości

• negatywne myśli

3. Objawy natury emocjonalnej:

• drażliwość

• reakcje niewspółmierne do bodźców

• nadmierna płaczliwość

• wyrzuty sumienia i poczucie winy

4. Przejawy duchowej pustki:

• niemożność odczuwania przyjemności i radości

• zobojętnienie

• poczucie beznadziejności

• cierpienie egzystencjalne

• oddalenie się od Boga – w przypadku osób religijnych

• rozmyślania o śmierci

• myśli samobójcze³

Nastolatki ponadto nierzadko popadają w uzależnienia z powodu depresji, mogą przejawiać zachowania antyspołeczne (bójki, kradzieże, włamania etc.)